De dag voordat ik First Aid Kit sprak, waren ze genomineerd voor een Brit Award voor International Group of the Year. Dit is de derde onderscheiding van de Zweedse band van de Britten – ze waren opgenomen in dezelfde categorie in 2015 en 2019 – maar Johanna en Klara Söderberg kunnen er nog steeds “niet omheen”. “Het is raar”, zegt Johanna, de oudere zus, via Zoom. “Het is zo’n geweldige onderscheiding. Andere genomineerde artiesten zijn onder andere Beyoncé [in International Artist of the Year]! We zitten niet op dat niveau.”
Deze keer zal de EHBO-doos de ceremonie niet kunnen bijwonen, maar Johanna herinnerde zich hun laatste ervaring op de Britse rode loper, waar ze “ingeklemd zaten tussen Dua Lipa en Sam Smith. Ik zei: ‘Ik ben geen popster! Wat doe ik hier?'”
Johanna en Klara, respectievelijk 32 en 30 jaar oud, zijn eerstehulpverleners sinds ze tieners waren. Klara was 16 toen ze allebei de school verlieten om fulltime te schrijven en muziek te maken. Ze belden vanuit het kantoor in Stockholm en zaten dicht bij elkaar om het beeld te vullen, geanimeerd te praten en elkaar in een zin te onderbreken. Ze spreken op uitgesponnen Californische wijze Engels. De zussen hebben een bijzondere affiniteit met Groot-Brittannië omdat, zoals ze zeiden, het de plaats is van hun eerste tournee. In die tijd waren het alleen zij en hun vader, een muzikant die leraar werd, die de Britse snelwegen op en neer reden.
Sindsdien is de zusterlijke mix van luchtige Americana en heldere pop een bron van troost en veerkracht geworden voor miljoenen fans. Derde EHBO-dossier, Blijf Zlatan (2014), brachten hun klinkende vocale harmonieën in de mainstream. De eerste single “My Silver Lining” blijft hun meest populaire nummer, meer dan 183 miljoen keer gestreamd op Spotify. Op een lied dat schittert met strijkers en piano, zijn ze uitdagend: “Ik wil niet langer wachten / ik ben het zoeken naar antwoorden beu”, begint Klara. “I won’t take the easy way out”, zingen ze samen in het refrein.
Hun volgende album, ruïnes (2018), beschrijft de breuk van Klara’s relatie. Critici prezen het en er werden alleen al in het Verenigd Koninkrijk en Zweden bijna 100.000 exemplaren van verkocht, maar achter de schermen leed Klara. Uitgeput door de druk van constant toeren en albumpromotie, kreeg ze een inzinking en annuleerde de band een zomertour in 2019. Het evenement veranderde iets in de gedachten van de zussen: ze moesten opnieuw kalibreren. Hun nieuwste plaat Palominodie een uitgesproken hoopvol, jaren tachtig-geïnspireerd deel van hun kenmerkende countrypop biedt, werd uitgebracht in november 2022. Het markeert een nieuwe fase in het begrip van de Söderbergs van hoe ze een EHBO-doos moeten zijn.
Johanna en Klara hebben altijd verschillende rollen gehad in de band. “Ik ben erg ambitieus en erg gemotiveerd en ik heb de band altijd vooruit geholpen”, zei Johanna. In het begin was het haar doel dat First Aid Kit “de grootste band ter wereld” zou worden. Ik heb het gevoel dat iedereen daar bij was, het label en onze manager.
Inhoud van onze partners
Natuurlijk was Klara aanvankelijk enthousiast over het vooruitzicht op groot succes. Maar ze besefte al snel dat haar idealen en die van Johanna “in conflict” waren. De EHBO-doos zou de show spelen “en dan zou iemand komen en zeggen: ‘Oké, ga verder met het volgende!'”, zei Klara. “Ik had het gevoel dat we niet mochten genieten van wat er gebeurde. Ik had niet Johanna’s ambities. We vinden het geweldig dat we kunnen zeggen dat dit ons werk is: geweldig! Maar tegelijkertijd zit er een grens aan wat mijn lichaam aankan. Ik ben diabeet, iets wat ik steeds vergeet. Ik zag wat het met mij en mijn leven deed en ik merkte dat de bevestiging die ik op dat moment voelde snel voorbij ging en ik me heel leeg zou voelen omdat ik niets anders in mijn leven had. Ik heb al het andere on hold gezet. Ik voelde me behoorlijk eenzaam.”
[See also: Arctic Monkeys’ The Car review: tiring, obtuse, and insincere]
Van buitenaf klinkt het idyllisch om met je zus in een band te zitten. De media portretteerden de eerste hulp als twee onschuldige, lachende zusjes die betoverende harmonieën zongen. Maar oplettende luisteraars hebben een weemoed in de muziek van de band ontdekt, een indicatie dat het leven niet bepaald zoet is.
En Johanna kan het allesomvattende karakter van opnemen en touren eenzaam vinden. Terwijl ruïnes was Klara’s break-up record, Johanna maakte het uit met haar eigen vriend in de week van de release. Ze wilde niets liever dan ter zake komen. “Ik was een workaholic en voelde me niet echt moe. Ik zou waarschijnlijk de hele tijd op tournee kunnen gaan. Toen je instortte en we moesten afzeggen,’ keek ze naar haar zus, ‘was ik depressief omdat ik het gevoel had dat ik geen doel in het leven had: mijn hele identiteit was omringd door de band. Omdat we zo lang op tournee waren, had ik thuis niet zoveel goede vrienden. Ik was altijd weg. Ik heb het net uitgemaakt met mijn vriend. Het was veel. Ik voelde me heel eenzaam en besefte dat dit geen goede manier van leven is.”
Ze werden gedwongen tot een compromis. ‘Klara wilde gewoon niet zo graag op tournee als ik,’ zei Johanna ronduit. De pandemie heeft hoe dan ook het reizen stopgezet. In die tijd had Johanna een dochter die nu twee en een half jaar oud is, wat haar prioriteiten veranderde. Beiden hebben een vaste basis in de buitenwijken van Stockholm en zijn het erover eens dat ze niet langer dan een paar weken van huis zullen zijn.
In het najaar van 2022 speelden ze een Britse tour ter ondersteuning Palomino. Hun zachtere, langzamere aanpak loont: ze hadden het gevoel dat ze voor fans speelden, zei Klara. “Ik kon het echt in me opnemen en verwerken omdat ik erbij was. Ik was aanwezig, in het moment. Als je je hele leven al op tournee bent, is het moeilijk te beseffen hoe bijzonder het is, omdat je eraan went. Als dat alles is wat je doet, wordt het een beetje alledaags, ook al is het dat niet. Ik vond dat we iets moesten veranderen, zodat we het weer konden waarderen. Het werd een automatische piloot. Muziek zou dat niet moeten zijn.”
Een tijdlang gingen de zussen samen in therapie. Hun therapeut moedigde hen aan om de EHBO-doos als een baan te beschouwen. Sinds ze de band hebben opgericht – “als kinderen!” Klara benadrukte dat de Söderbergs nooit hebben nagedacht over de formele structuur van hun bedrijf. “Als je een bedrijf had, zou je het niet zo beginnen. Alleen omdat het muziek is, houd je er geen rekening mee. Maar een groot deel van ons dagelijks leven is zoals dat van ieder ander.”
“We vullen alleen de formulieren in!” – grapte Johanna terwijl ze met een handvol papier voor de camera zwaaide.
Maar terwijl de zussen vaak tegengestelde meningen hadden over het gebruik van de EHBO-doos, waren ze als het om muziek ging “griezelig synchroon”, legde Johanna uit. Soms zijn ze het niet eens over de tekst, maar ze weten elkaar te vertrouwen. Het is belangrijk dat ze hun verschillen erkennen. ‘We zijn niet één wezen,’ zei Johanna.
Zonder te vragen keek ze Klara aan. “Je bent echt goed in schrijven en niet nadenken over wat je schrijft, en dat is wat een goede songwriter doet. Je bent heel goed in…”
“Ja ga door!” Klara lachte.
“Je bent heel goed in het scheiden van wat je doet. Het is als een stroom van bewustzijn die diep van binnenuit komt. Ik denk dat het daarom zo ontroerend is en waarom mensen er zo dol op zijn. Daar ben je niet bang voor.”
“Oh Jezus, oké!”
“Dat is wat creativiteit is, denk ik. Wanneer je jezelf kunt laten gaan. Je bent niet eens jezelf. Je gaat zo op in de muziek dat je er gewoon in zweeft.”
“Maar er is geen andere manier waarop ik geïnteresseerd zou zijn in het schrijven van teksten”, legde Klara uit. “Muziek die iets voor mij betekent, zijn liedjes waarin iemand kwetsbaar is. Het is zo krachtig omdat het zo… we zijn allemaal hetzelfde. We voelen deze dingen allemaal, maar we houden er zoveel van binnen. Naar muziek luisteren of muziek schrijven – het is bevrijdend.”
[See also: Marcus Mumford: (Self-Titled) Album Review]